Nếu lan Hồ điệp thu hút người nhìn bởi vẻ đẹp cao sang, quý phái; lan Cattleya tạo ấn tượng với người xem bằng vẻ đẹp đài các, kiêu sa thì lan Tóc tiên khiến người nhìn mê mẩn bởi vẻ đẹp nhẹ nhàng, cánh hoa nhỏ nhắn và sắc trắng tinh khôi. Mặc dù số lượng lan Tóc tiên trên thế giới không nhiều, nhưng chúng lại khá phổ biến ở các quốc gia châu Á, trong đó có Việt Nam. Hãy cùng chúng tôi điểm qua các giống lan Tóc tiên Việt Nam và cách trồng, chăm sóc loài lan này.

1. Các giống lan Tóc tiên Việt Nam

Trên thế giới, người ta tìm thấy khoảng 11 giống lan Tóc tiên, bao gồm: Holcoglossum amesianum (Rchb. f.) Christenson 1987, Holcoglossum auriculatum Z.J.Liu, S.C.Chen & X.H.Jin 2005, Holcoglossum flavescens (Schltr.) Z.H. Tsi 1982, Holcoglossum kimballianum (Rchb. f.) Garay 1972, Holcoglossum lingulatum (Aver.) Aver. 1990, Holcoglossum quasipinifolium (Hayata) Schltr. 1919, Holcoglossum rupestre (Hand.-Mazz.) Garay 1972, Holcoglossum sinicum Christenson 1987, Holcoglossum subulifolium (Rchb. f.) Christenson 1987, Holcoglossum wangii Christenson 1998 và Holcoglossum weixiense X.H.Jin & S.C.Chen 2003.

Hầu hết các giống lan Tóc tiên này đều mọc trên thân cây ở độ cao 1200 - 1600m, chính vì vậy, đặc điểm hình thái của chúng khá đặc biệt với thân dài, lá dài và cành hoa cũng dài, từ 20 - 30cm. Tại Việt Nam, ghi nhận tìm thấy 5 giống lan Tóc tiên:

Holcoglossum amesianum

Giống lan Tóc tiên này được tìm thấy ở Đà Lạt, Lâm Đồng và các tỉnh biên giới phía Bắc như Sơn La, Cao Bằng. Chúng có đặc điểm thân cao 5cm, từ 4 - 7 lá, mỗi lá dài 9 - 30cm, rộng 2cm. Không chỉ cứng và dài, lá lan Tóc tiên này còn có hình dáng gần giống với lá lan Vanda nên còn được gọi là Vanda amesianum. Thời điểm nở hoa rơi vào mùa thu hoặc đông với chùm hoa dài và mùi thơm thoang thoảng. Điểm đặc biệt là hoa có thể tự thụ phấn mà không cần nhờ đến côn trùng.

 

Holcoglossum kimballianum

Giống lan Tóc tiên này được tìm thấy ở các tỉnh giáp Trung Quốc, nhất là Lào Cai với đặc điểm thân cao 5 - 10cm, từ 4 - 5 lá, mỗi lá dài 30 - 50cm với hình ống nhọn như đầu đũa. Hoa nở vào mùa thu với cành hoa dài từ 20 - 30cm, có 3 - 4 bông với đường kính mỗi bông từ 4 - 5cm.

Holcoglossum lingulatum

Các nhà khoa học cho rằng giống lan Tóc tiên này là một biến dạng của giống lan Tóc tiên nói trên với những đặc điểm sinh học tương tự. Tuy nhiên, khác biệt nằm ở cành hoa với chùm hoa dài bằng kích thước của lá, có từ 1 - 6 bông, cánh hoa màu trắng, lưỡi hoa có đốm chấm màu đỏ nâu, đặc biệt là rất lâu tàn. Tại Việt Nam, lan Tóc tiên Holcoglossum lingulatum được tìm thấy nhiều ở Lào Cai và Hoàng Liên Sơn.

Holcoglossum wangii

Giống lan Tóc tiên này được tìm thấy ở Ba Vì và Bắc Cạn với thân cao 5 - 10cm, lá dài 40 - 50cm, hình ống, cành hoa dài 15 - 20cm, có 5 - 10 bông. Trong số các giống lan Tóc tiên được tìm thấy ở Việt Nam thì giống lan Tóc tiên này được đánh giá là cho hoa đẹp nhất với cánh hoa màu trắng, lưỡi hoa màu vàng đi kèm đốm tím nổi bật.

Holcoglossum subulifoliun

Được tìm thấy ở Nha Trang, Kon Tum, Đà Lạt và Quảng Trị, lan Tóc tiên Holcoglossum subulifoliun có nhiều khác biệt so với các giống lan Tóc tiên khác với thân cao 10 - 20cm, buông xuống dưới, từ 3 - 5 lá, mỗi lá dài 30 - 50cm, hình ống. Cành hoa dài 20 - 30cm và có rất nhiều bông, từ 10 - 15 bông với cánh hoa màu trắng, họng bên trong màu nâu vàng. Đặc biệt, giống lan này nở hoa vào mùa xuân và mùa hè thay vì mùa thu hay mùa đông như các giống lan Tóc tiên khác.

 

2. Cách trồng lan Tóc tiên

Lan Tóc tiên không yêu cầu quá cao về điều kiện trồng và chăm sóc bởi đặc điểm sinh học của chúng khá phù hợp với điều kiện khí hậu và thời tiết của Việt Nam. Cách trồng lan Tóc tiên lý tưởng nhất là buộc vào mảnh vỏ cây và tưới nước thường xuyên. Với cách trồng này, dáng lan Tóc tiên buông thõng xuống dưới vô cùng tự nhiên và đẹp mắt.

Nếu trồng trong chậu, bạn nên sử dụng chậu nhựa thay cho chậu đất vì chậu nhựa có trọng lượng nhẹ, thuận tiện cho việc treo chậu lên cao. Giá thể thích hợp nhất cho lan Tóc tiên là vỏ gỗ hoặc vỏ thông kích thước lớn. Quá trình trồng, cần tạo môi trường ẩm ướt, nhất là vào mùa hè để cây có thể sống và cho hoa đẹp, đúng thời điểm. Nếu môi trường trồng quá khô, cây sẽ còi cọc và không thể ra hoa.

Về nhiệt độ, chỉ cần đáp ứng nhiệt độ 24 - 27 độ C vào ban ngày và 14 - 17 độ C vào ban đêm là được. Mùa hè, tưới nước thường xuyên và đảm bảo khu vực trồng thông thoáng, nhiều ánh sáng (60 - 80%). Đến mùa thu và đông, giảm lượng nước tưới và ngưng bón phân để cây nghỉ ngơi, chuẩn bị cho việc ra hoa. Nếu đáp ứng được các yêu cầu đơn giản này, bạn sẽ sở hữu những chậu lan, giò lan Tóc tiên đẹp hoàn hảo.

Lê Trinh