Trong thời đại công nghệ phát triển, xét nghiệm ADN đã trở thành một công cụ quan trọng để xác minh nguồn gốc và mối quan hệ huyết thống. Tuy nhiên, để đảm bảo kết quả chính xác, việc hạn chế sai sót trong quá trình lấy mẫu và phân tích là điều cần thiết. Bài viết này sẽ chia sẻ những bí quyết hữu ích giúp bạn thực hiện điều đó, hãy cùng tìm hiểu nhé!

1. Xét nghiệm ADN có thể cho ra kết quả sai không?

Xét nghiệm ADN có phải là phương pháp luôn chính xác tuyệt đối? Theo đánh giá của các chuyên gia y tế, kết quả xét nghiệm ADN có độ chính xác gần như tuyệt đối, với khả năng xác định không có quan hệ huyết thống đạt 100%, và độ chính xác trong xác định quan hệ huyết thống lên đến 99,99%. Vì vậy, đây được coi là phương pháp đáng tin cậy nhất hiện nay để xác định mối quan hệ huyết thống, được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới.

Nhờ tính chính xác cao, kể từ năm 1986, các quốc gia phát triển như Mỹ đã chính thức công nhận kết quả xét nghiệm ADN như một bằng chứng hợp pháp trong các phiên tòa. Các quốc gia khác cũng lần lượt áp dụng tiêu chuẩn này, trong đó có Việt Nam. Kết quả xét nghiệm từ các trung tâm được cấp phép hợp pháp tại Việt Nam có giá trị pháp lý, được công nhận trong quá trình điều tra các vụ án hình sự.

Mặc dù xét nghiệm ADN thường có độ chính xác rất cao, nhưng đã có những trường hợp hiếm hoi xảy ra sai sót trong quá trình phân tích hoặc kết luận. Một số trường hợp đáng tiếc đã được ghi nhận khi cùng một mẫu xét nghiệm, nhưng lại cho ra hai kết quả khác nhau từ hai trung tâm khác nhau.

Chẳng hạn, có trường hợp một người đi xét nghiệm ADN huyết thống cha con tại một trung tâm sử dụng bộ kit 16 locus, kết quả cho ra là “Không có quan hệ huyết thống” do có sự sai khác ở 1 locus. Tuy nhiên, sự khác biệt này không đủ cơ sở để đưa ra kết luận chính xác.

Người này sau đó đã thực hiện xét nghiệm lại tại một trung tâm khác, nơi sử dụng bộ kit 24 locus, và kết quả cho thấy có sự sai lệch ở 2 locus, nhưng vẫn kết luận “Có quan hệ huyết thống”. Sự khác biệt giữa hai kết quả đã khiến người tham gia xét nghiệm lúng túng, không biết nên tin vào kết quả nào.

Một trường hợp khác về sai sót trong phân tích ADN xảy ra vào năm 2004 tại Madrid, Tây Ban Nha. Trong một vụ đánh bom, một luật sư người Mỹ đã bị tình nghi và bắt giữ trong hai tuần, do hồ sơ ADN của ông trùng khớp với ADN từ hiện trường vụ án, mặc dù xác suất trùng khớp chỉ là 1/200.000.000.

Sau khi điều tra thêm, cảnh sát phát hiện một người khác có hồ sơ ADN trùng khớp và sau khi thẩm vấn, người này đã thừa nhận tội ác của mình. Luật sư người Mỹ sau đó được minh oan và cảnh sát phải chính thức xin lỗi ông vì sai sót trong phân tích ADN.

2. Cách giảm thiểu sai sót trong xét nghiệm ADN

Để tránh những sai lầm đáng tiếc có thể xảy ra trong quá trình xét nghiệm ADN, cần lưu ý một số điều quan trọng như sau:

- Thứ nhất, việc thu thập và bảo quản mẫu phải được thực hiện cẩn thận. Đặc biệt, cần chú ý kỹ trong việc lấy mẫu tại nhà để đảm bảo không có sự nhầm lẫn hoặc lẫn lộn các mẫu sinh phẩm, vì điều này có thể dẫn đến sai lệch kết quả.

- Thứ hai, việc lựa chọn trung tâm xét nghiệm uy tín là yếu tố quan trọng. Trước khi tiến hành xét nghiệm, bạn nên tìm hiểu kỹ về trung tâm mà bạn dự định sử dụng dịch vụ. Cần kiểm tra xem trung tâm có được cấp phép hoạt động hợp pháp hay không, đội ngũ chuyên gia có đủ kinh nghiệm và trang thiết bị y tế có hiện đại không. Đặc biệt, bạn nên hỏi về loại kit xét nghiệm mà trung tâm sử dụng, số lượng locus mà kit đó có thể xét nghiệm, để tránh rơi vào những tình huống khó xử như đã nêu trên.

Trên đây là một số bí quyết hay giúp bạn hạn chế sai sót trong quá trình xét nghiệm ADN. Nếu bạn vẫn còn băn khoăn hoặc thắc mắc, hãy liên hệ với các chuyên gia tại Viện Sinh học Phân tử LOCI để được hỗ trợ và giải đáp nhanh nhất. Hy vọng bài viết này cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích trong quá trình tìm hiểu về xét nghiệm ADN.

Thùy Duyên