Xét nghiệm ADN là phương pháp khoa học giúp xác định mối quan hệ huyết thống, phổ biến nhất là xét nghiệm cha con. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn băn khoăn về các yêu cầu cần thiết và vấn đề thông tin cá nhân. Vậy, xét nghiệm ADN cha con cần chuẩn bị gì và có bắt buộc phải công khai danh tính hay không?

1. Xét nghiệm ADN là gì?

ADN là một phân tử chứa thông tin di truyền, đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định đặc điểm sinh học của mỗi người. Cấu trúc của ADN là một chuỗi xoắn kép, trong đó mỗi cá nhân thừa hưởng một nửa ADN từ mẹ và nửa còn lại từ bố.

Dựa trên nguyên lý di truyền này, xét nghiệm ADN là quá trình phân tích và so sánh ADN giữa hai hay nhiều cá nhân để xác định mối quan hệ huyết thống. Thông qua việc giải mã trình tự ADN, các chuyên gia có thể xác định chính xác một người có phải là cha ruột của một đứa trẻ hay không.

Có nhiều loại mẫu bệnh phẩm có thể được sử dụng để phân tích ADN, bao gồm mẫu niêm mạc miệng, tóc còn chân, móng tay, móng chân, mẫu máu, cuống rốn, thậm chí là bàn chải đánh răng hoặc bao cao su đã qua sử dụng.

2. Thủ tục xét nghiệm ADN cha con ra sao?

Thủ tục xét nghiệm ADN cha con sẽ có sự khác biệt tùy theo mục đích sử dụng, bao gồm xét nghiệm ADN cha con tự nguyện và xét nghiệm ADN cha con hành chính.

2.1. Xét nghiệm tự nguyện

Xét nghiệm ADN cha con tự nguyện được thực hiện với mục đích cá nhân, không cần tuân thủ các quy trình pháp lý phức tạp.

- Đăng ký dịch vụ: Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với các trung tâm xét nghiệm ADN để được tư vấn về quy trình thực hiện.

- Thu thập mẫu xét nghiệm: Người tham gia có thể tự thu thập mẫu tại nhà hoặc đến trung tâm để được hỗ trợ lấy mẫu. Các mẫu bệnh phẩm phổ biến như tóc, móng tay, niêm mạc miệng hoặc các mẫu đặc biệt như bàn chải đánh răng cũng có thể được sử dụng.

- Bảo quản và gửi mẫu: Nếu tự thu mẫu, cần bảo quản đúng cách bằng cách đặt từng mẫu vào phong bì riêng, tránh nhầm lẫn. Trong trường hợp không muốn công khai danh tính, khách hàng có thể sử dụng tên giả hoặc ký hiệu thay vì họ tên thật.

- Nhận kết quả: Sau khi gửi mẫu đến phòng thí nghiệm, khách hàng sẽ nhận kết quả sau một khoảng thời gian nhất định qua email, thư tín hoặc trực tuyến.

2.2. Xét nghiệm pháp lý

Xét nghiệm ADN cha con hành chính được thực hiện nhằm phục vụ các mục đích pháp lý như làm khai sinh, nhập tịch, tranh chấp quyền nuôi con,... Vì thế, quy trình xét nghiệm nghiêm ngặt hơn so với xét nghiệm tự nguyện.

- Xác định danh tính: Người tham gia phải cung cấp các giấy tờ tùy thân hợp lệ như CCCD hoặc giấy khai sinh (đối với trẻ em dưới 18 tuổi). Nếu trẻ chưa đủ tuổi vị thành niên, cần có sự đồng ý của người giám hộ và xác nhận từ chính quyền địa phương.

- Thu thập mẫu xét nghiệm: Mẫu được sử dụng chủ yếu là mẫu niêm mạc miệng hoặc mẫu máu để đảm bảo độ chính xác cao. Nhân viên trung tâm xét nghiệm sẽ trực tiếp lấy mẫu, đồng thời chụp ảnh và lăn vân tay của những người tham gia để đảm bảo danh tính.

- Nhận kết quả: Sau khi hoàn thành xét nghiệm, kết quả sẽ được cấp dưới dạng văn bản có giá trị pháp lý, có thể sử dụng trong các thủ tục hành chính trên toàn quốc.

3. Có nhất thiết phải công khai danh tính khi xét nghiệm ADN cha con?

Việc công khai danh tính khi xét nghiệm ADN cha con phụ thuộc vào mục đích sử dụng kết quả:

- Trong trường hợp xét nghiệm ADN cha con hành chính, danh tính của những người tham gia phải được xác minh rõ ràng để đảm bảo tính pháp lý. Người tham gia cần cung cấp giấy tờ tùy thân hợp lệ, đồng thời phải chụp ảnh và lăn vân tay tại trung tâm xét nghiệm. Điều này giúp đảm bảo kết quả xét nghiệm được công nhận bởi cơ quan chức năng, có giá trị trong các thủ tục pháp lý như làm giấy khai sinh, nhập tịch hoặc tranh chấp quyền nuôi con.

- Đối với xét nghiệm ADN cha con tự nguyện, công khai danh tính là không bắt buộc. Người tham gia có thể sử dụng tên giả hoặc mã số thay vì họ tên thật, miễn sao đảm bảo mẫu xét nghiệm được thu thập đúng cách. Hình thức này phù hợp với những ai muốn kiểm tra quan hệ huyết thống một cách riêng tư, mà không ảnh hưởng đến các thủ tục hành chính.

Như vậy, tùy theo nhu cầu và mục đích sử dụng kết quả, người tham gia có thể lựa chọn xét nghiệm ADN cha con theo hình thức phù hợp, mà không nhất thiết phải công khai danh tính nếu không có yêu cầu pháp lý.

Thùy Duyên