Một trong những vấn đề được nhiều người quan tâm hiện nay là, liệu rằng có thể làm xét nghiệm ADN khi thiếu mẫu sinh phẩm của cha hoặc mẹ hay không? Nếu bạn cũng đang có cùng thắc mắc, hãy để bài viết này giải đáp băn khoăn này với những thông tin chi tiết nhất né!

1. Xét nghiệm ADN là gì và tại sao nó quan trọng?

Xét nghiệm ADN là phương pháp phân tích chuỗi gen di truyền, để xác định mối quan hệ huyết thống hoặc các đặc điểm di truyền khác. Công nghệ này dựa trên việc so sánh các đoạn ADN giữa các cá nhân để tìm ra sự tương đồng hoặc khác biệt. Mỗi người thừa hưởng một nửa ADN từ cha và một nửa từ mẹ, tạo nên một bản đồ gen độc đáo nhưng vẫn mang các đặc điểm chung với đấng sinh thành.

Xét nghiệm ADN có vai trò ngày càng quan trọng trong nhiều lĩnh vực. Trong pháp lý, nó giúp xác định quan hệ cha con để giải quyết các vấn đề thừa kế, quyền nuôi con hoặc nhập cư. Trong y học, xét nghiệm ADN có thể phát hiện nguy cơ bệnh di truyền.  Ngoài ra, với những người muốn tìm hiểu nguồn gốc gia đình hoặc tìm người thân thất lạc, xét nghiệm ADN là một công cụ hữu ích.

2. Có thể xét nghiệm ADN khi không có cha hoặc mẹ không?

Câu trả lời là có, nhưng sẽ cần phải áp dụng các phương pháp thay thế.

2.1. Sử dụng mẫu từ người thân khác

Khi thiếu mẫu ADN từ cha hoặc mẹ, các phòng xét nghiệm có thể sử dụng mẫu từ những người thân khác để thay thế. Chẳng hạn, nếu không có mẫu của cha, mẫu ADN từ anh chị em, ông bà hoặc con cái khác của người cha có thể được sử dụng. Phương pháp này dựa trên việc so sánh các đoạn ADN chung giữa các thành viên trong gia đình.

2.2. Xét nghiệm ADN gián tiếp qua dấu vết sinh học

Trong một số trường hợp, mẫu ADN của cha hoặc mẹ có thể được lấy từ các dấu vết sinh học để lại như tóc, móng tay, bàn chải đánh răng hoặc quần áo. Tuy nhiên, việc này đòi hỏi các mẫu phải được bảo quản tốt và không bị nhiễm bẩn. Các phòng xét nghiệm hiện đại có thể trích xuất ADN từ những mẫu này, rồi thực hiện phân tích để xác định quan hệ huyết thống.

Phương pháp này thường được sử dụng khi không thể lấy mẫu trực tiếp từ người còn sống, hoặc khi người đó đã qua đời. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng chất lượng mẫu gián tiếp có thể ảnh hưởng đến kết quả. Do đó, việc lựa chọn phòng xét nghiệm uy tín với công nghệ tiên tiến là rất quan trọng để đảm bảo độ chính xác.

2.3. Ứng dụng công nghệ xét nghiệm ADN mở rộng

Một số kỹ thuật xét nghiệm ADN tiên tiến như xét nghiệm hệ gen hoặc phân tích ADN ty thể, có thể được sử dụng khi không có mẫu trực tiếp từ cha hoặc mẹ. Xét nghiệm ADN ty thể tập trung vào ADN được truyền từ mẹ sang con, nên có thể dùng để xác định mối quan hệ theo dòng mẹ mà không cần mẫu từ cha. Tương tự, xét nghiệm nhiễm sắc thể Y có thể được áp dụng để xác định quan hệ theo dòng cha trong trường hợp chỉ có mẫu từ con trai.

Những phương pháp này cho phép thực hiện xét nghiệm ADN trong các tình huống phức tạp. Tuy nhiên, chúng đòi hỏi thiết bị hiện đại và chuyên môn cao, dẫn đến chi phí cao hơn so với xét nghiệm thông thường.

3. Những điều nên hiểu rõ khi xét nghiệm ADN mà không có cha hoặc mẹ

Khi xét nghiệm ADN trong trường hợp thiếu mẫu từ cha hoặc mẹ, có một số yếu tố mà bạn nên hiểu rõ:

- Độ chính xác của xét nghiệm có thể bị ảnh hưởng, nếu chỉ sử dụng mẫu từ người thân gián tiếp hoặc dấu vết sinh học. Thông thường, các xét nghiệm trực tiếp với mẫu từ cả cha, mẹ và con sẽ cho kết quả chính xác gần như tuyệt đối lên đến 99,99%. Trong khi đó, xét nghiệm gián tiếp có thể đạt độ chính xác thấp hơn, tùy thuộc vào chất lượng mẫu và phương pháp sử dụng.

- Chi phí xét nghiệm ADN gián tiếp thường cao hơn do yêu cầu công nghệ phức tạp hơn. Vì vậy, bạn nên tìm hiểu kỹ về chi phí và tham khảo ý kiến từ các trung tâm xét nghiệm uy tín.

- Xét nghiệm cần được thực hiện trong môi trường pháp lý rõ ràng, nhất là khi kết quả được sử dụng cho mục đích pháp lý như tranh chấp quyền nuôi con hoặc thừa kế.

Qua nội dung trên có thể thấy rằng, xét nghiệm ADN khi không có cha hoặc mẹ vẫn thực hiện được. Tuy nhiên, để đảm bảo kết quả chính xác và đáng tin cậy nhất, việc lựa chọn trung tâm xét nghiệm uy tín là rất quan trọng. Nếu bạn đang cân nhắc thực hiện xét nghiệm ADN trong trường hợp đặc biệt này, Viện Sinh học Phân tử LOCI sẽ là một gợi ý hay dành cho bạn đấy nhé!

Thùy Duyên