Việc xét nghiệm ADN bằng tro cốt hiện nay là điều không thể thực hiện được. Tuy nhiên, trong một số trường hợp có thể sử dụng các mô cứng còn sót lại như xương hay răng của người quá cố, để lấy mẫu sinh phẩm và tiến hành phân tích ADN. Điều này mở ra cơ hội để xác định danh tính hay các mối liên hệ di truyền, khi các phương pháp truyền thống khác không thể áp dụng.

1. Có thể dùng tro cốt để xét nghiệm ADN được không?

Xét nghiệm ADN từ tro cốt là một thách thức lớn và hầu như không thể thực hiện được. Điều này xuất phát từ thực tế rằng khi thi thể của một người được hỏa táng, hầu hết các cấu trúc xương và răng, vốn chứa ADN sẽ bị phá hủy hoàn toàn do nhiệt độ cao. Các chuyên gia đã khẳng định rằng trong quá trình hỏa táng, xương và răng bị thiêu đốt hoàn toàn, khiến cho việc thu thập mẫu ADN từ tro cốt trở nên không thể.

Quá trình hỏa táng thường diễn ra ở nhiệt độ rất cao, từ 900 đến 1000 độ C. Thi thể của người đã khuất được đặt trong lò hỏa táng, nơi nhiệt độ cao như vậy có thể đốt cháy hoàn toàn xương và mô cơ, chỉ để lại tro cốt (chủ yếu là carbon). Quá trình này thường kéo dài từ 90 đến 120 phút và sau đó, thi hài sẽ bị phá hủy hoàn toàn, chỉ còn lại tro. Tro này không còn chứa các tế bào hay mô sống nào có thể chứa ADN để xét nghiệm.

Do đó, xét nghiệm ADN từ tro cốt là điều không thể thực hiện, vì quá trình hỏa táng không chỉ phá hủy các mô mềm mà còn hủy hoại hoàn toàn cấu trúc xương và răng - những bộ phận có thể chứa thông tin di truyền. Một khi cấu trúc xương và răng bị đốt cháy hoàn toàn, sẽ không còn bất kỳ vật chất hữu cơ nào tồn tại để có thể tiến hành xét nghiệm ADN.

2. Trường hợp nào có thể xét nghiệm ADN từ tro cốt?

Mặc dù xét nghiệm ADN từ tro cốt là không thể khi chỉ còn lại tro, trong một số tình huống đặc biệt, nếu các mô cứng như xương hoặc răng không bị cháy hết, việc xét nghiệm ADN vẫn có thể thực hiện được.

Xương và răng của con người được cấu tạo chủ yếu từ canxi photphat và canxi cacbonat - các khoáng chất này rất bền vững và khó bị phá hủy hoàn toàn trong quá trình hỏa táng. Vì vậy, trong một số trường hợp, dù thi hài đã bị hỏa thiêu vẫn có thể còn sót lại những mảnh xương hoặc răng chưa cháy hết.

Các phần xương lớn, khớp hoặc răng thường khó bị cháy hoàn toàn trong quá trình hỏa táng. Nếu còn sót lại một phần của những mô này, các nhà khoa học có thể tách chiết một lượng nhỏ tủy hoặc mô để thực hiện xét nghiệm ADN. Công nghệ hiện đại ngày nay cho phép phân tích mẫu ADN từ xương hoặc răng với độ chính xác rất cao, có thể đạt đến 99,999%.

Tuy nhiên, việc xét nghiệm ADN từ mẫu xương hoặc răng là một quá trình phức tạp. Những mẫu sinh phẩm này thường chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố ngoại sinh, gây khó khăn trong quá trình tách chiết và phân tích ADN. Do đó, chi phí cho xét nghiệm này thường cao và thời gian trả kết quả cũng kéo dài. Nếu các phần xương hoặc răng này đã bị cháy thành tro hoặc bột trắng, thì việc xét nghiệm ADN là không thể thực hiện.

Ngoài ra, trong những trường hợp đặc biệt khi tro cốt đã được bảo quản trong thời gian dài và vẫn còn sót lại mô cứng, các chuyên gia có thể thực hiện xét nghiệm ADN theo một quy trình phức tạp như sau:

- Bước 1: Thu thập và sấy khô mẫu tủy từ xương, sau đó nghiền nhỏ để chuẩn bị cho quá trình phân tích.

- Bước 2: Sử dụng các phương pháp phân giải phức tạp để nhân bản ADN, đây là một công đoạn rất đặc biệt và khó khăn trong việc phân tích ADN từ các mẫu khó.

- Bước 3: Ứng dụng công nghệ phân tích gen tiên tiến để phân tích các đoạn ADN đã được nhân bản, đảm bảo độ chính xác cao nhất có thể.

- Bước 4: Đọc và phân tích kết quả bằng phần mềm chuyên dụng, giúp đạt được kết quả phân tích chi tiết và chính xác nhất có thể.

Dù quy trình này có thể giúp nhân bản và phân tích ADN, độ chính xác của kết quả vẫn không cao, thậm chí trong nhiều trường hợp, độ chính xác chỉ đạt khoảng 50%.

Các chuyên gia hàng đầu tại Việt Nam cũng đã nhấn mạnh rằng việc tách chiết ADN từ mẫu hài cốt đã được hỏa táng là rất khó khăn. Nếu mẫu đã bị cháy hoàn toàn thành tro hoặc bị than hóa, thì tế bào đã bị phá hủy, khiến cho việc xét nghiệm ADN không còn khả thi.

Nhìn chung, xét nghiệm ADN từ tro cốt chỉ có thể thực hiện trong những trường hợp rất hiếm hoi, khi còn sót lại một phần nhỏ xương hoặc răng chưa bị cháy hết. Tuy nhiên, ngay cả trong những trường hợp này, độ chính xác của xét nghiệm cũng phụ thuộc rất nhiều vào tình trạng bảo quản của mẫu. Nếu mẫu không được bảo quản tốt hoặc đã bị hủy hoại đáng kể, việc xét nghiệm ADN cũng không thể thực hiện được.

Bài viết này hy vọng đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin quan trọng, hữu ích về việc xét nghiệm ADN từ tro cốt. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc hay cần sự tư vấn thêm, hãy liên hệ với Viện Sinh học Phân tử LOCI để được hỗ trợ và giải đáp nhé!

Thùy Duyên